Na co dzień wiele osób myli zaliczkę i zadatek, a terminy te używane są zamiennie. To spory błąd, który może powodować przykre konsekwencje. Wszystko dlatego, że w jednym przypadku pieniądze podlegają zwrotowi, a w drugim przepadają. Z tego artykułu dowiesz się, czym różnią się zaliczka i zadatek, kiedy się je stosuje i dlaczego ich rozróżnianie jest takie ważne z perspektywy każdego człowieka.
Kiedy wpłaca się zaliczkę lub zadatek
Co do zasady narzędzia takie jak zaliczka i zadatek wykorzystywane są w tym samym celu. Stanowią zapłatę pieniężną, która jest przeznaczona na poczet przyszłych zobowiązań. W ten sposób kupujący zapewnia sprzedającego o tym, że chce sfinalizować transakcję. Zaliczki i zadatki wpłacane są m.in. na poczet wykonania usługi. Gdy ta zostanie zrealizowana, to następuje pełne rozliczenie. Tego typu opłaty stosuje się również w przypadku umów rezerwacyjnych wtedy, gdy na wyprodukowanie danego dobra potrzeba jeszcze czasu. Ponadto zadatek stosowany jest w przypadku zakupu nieruchomości, gdy kupujący gwarantuje sobie prawo do jej pierwokupu oraz daje sobie czas na zorganizowanie finansowania (np. wzięcie kredytu hipotecznego). To tylko kilka przykładów tego, gdzie wykorzystywane są zaliczki i zadatki.
Zaliczka – podstawowa definicja
W dużym skrócie jest to opłata, którą wnosi się na poczet przyszłych zobowiązań. Podstawą do zapłaty zaliczki jest obustronnie podpisana umowa. Jednocześnie zaliczka nie stanowi pełnego zabezpieczenia transakcji. Wszystko dlatego, że podlega zwrotowi w momencie, gdy jedna ze stron odstąpi od transakcji. Jeżeli jednak ta zostanie sfinalizowana, to obowiązkiem kupującego jest dopłacenie pozostałej kwoty w ramach pełnego rozliczenia. Zaliczka może być ustalana na dowolnym poziomie.
Zadatek – podstawowa definicja
Choć teoretycznie zadatek działa podobnie, to jednak tak nie jest. Ta forma zapłaty opisana jest w art. 394 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z jego zapisami zadatek stanowi zapłatę bezzwrotną. Jeżeli kupujący ze swojej winy odstąpi od transakcji, to wówczas zadatek przepada. Jeżeli natomiast to sprzedawca nie wywiąże się z umowy, to zgodnie z prawem zobowiązany jest do zwrotu zadatku oraz rekompensaty na rzecz kupującego w kwocie równej zadatkowi. Podobnie jak w przypadku zaliczki, jeżeli transakcja zostanie sfinalizowana, to zadatek stanowi część pełnej kwoty do uiszczenia. Zadatek może wynosić maksymalnie 20% wartości całej transakcji i stosuje się go przede wszystkim przy dobrach o wyższej wartości (np.: nieruchomości, dzieła sztuki).
Różnice pomiędzy zaliczką a zadatkiem
Wcześniej wspomniane definicje wskazują na podstawowe różnice pomiędzy zaliczką i zadatkiem. O ile ta pierwsza może być ustalana w dowolnej wysokości, o tyle zadatek ma maksymalną wartość procentową i regulowany jest przepisami Kodeksu cywilnego. To nie jedyna różnica. Wiele osób nie do końca rozumie, co podlega zwrotowi. Odpowiedź brzmi: zaliczka. Ta zwracana jest bez względu na to, która ze stron i z jakich powodów rezygnuje z finalizacji transakcji.
Jeżeli usługa nie zostanie zrealizowana z winy kupującego/klienta, to wpłacony przy rezerwacji zadatek przepada. Jeżeli usługa nie zostanie zrealizowana z winy usługodawcy, to ten zobowiązany jest do oddania zadatku oraz do dodatkowej rekompensaty w jego wysokości. W praktyce oznacza to, że przy zadatku na poziomie 10 000 złotych usługodawca musi oddać 20 000 złotych (zadatek + rekompensata). Jeżeli jednak do transakcji nie dojdzie z przyczyn niezależnych od żadnej ze stron, to zadatek zostaje zwrócony w pełnej wysokości.
Konsekwencje podatkowe
Wiesz już, czym są oraz czym różnią się zaliczka i zadatek. Warto więc zastanowić się nad tym, jakie konsekwencje podatkowe powodują. Jeżeli zaliczka lub zadatek zostaną wpłacone, to w tym momencie nie stanowią jeszcze przychodu. W związku z tym nie powodują żadnych konsekwencji podatkowych w postaci podatku dochodowego. Te pojawiają się dopiero wtedy, gdy umowa zostanie sfinalizowana. Wówczas zadatek lub zaliczka księgowane są w fakturze końcowej jako przychód i usługodawca musi odprowadzić od nich podatek dochodowy.
Jak wygląda to w przypadku podatku od towarów i usług VAT? Tu sytuacja jest nieco bardziej skomplikowana. Wszystko dlatego, że zaliczka lub zadatek wpłacane przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi stanowią przychód przedsiębiorstwa. Oznacza to, że obowiązek podatkowy występuje już w momencie otrzymania pieniędzy. W praktyce oznacza to, że należy rozliczyć podatek VAT z faktury dokumentującej przyjęcie zaliczki lub zadatku. Następnie w fakturze końcowej kwotę koryguje się o fakturę zaliczkową i podaje jej numer.
W sytuacji, gdy zaliczka lub zadatek nie zostaną zwrócone i umowa nie dojdzie do skutku. Wówczas wpłaty te można przeksięgować na poczet odszkodowania od klienta. W takiej sytuacji osiągnięty w ten sposób przychód nie podlega opodatkowaniu VAT, co wymaga kolejnych korekt księgowych. Dobry specjalista z pewnością sobie z tym poradzi.
Zaliczka i zadatek – co jest lepsze
Tak naprawdę nie ma jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie. Obie formy mają swoje plusy i minuty. Wpłacając zaliczkę, kupujący gwarantuje sobie prawo do jej zwrotu, jednak z drugiej strony ma mniejszą gwarancję tego, że umowa dojdzie do skutku. Pod tym względem zadatek wydaje się być bardziej wiążący, ponieważ sprzedawca nie chce stracić pieniędzy w chwili wycofania się. W związku z tym od umowy poświadczonej wpłatą zadatku zdecydowanie trudniej odstąpić i lepiej chroni ona interesy obu stron. Z punktu widzenia sprzedawcy zdecydowanie lepszy jest zadatek. Jeżeli chodzi o kupującego, to zależy to od jego sytuacji i typu transakcji.
Przyjmuje się, że zaliczka jest lepszym wyborem w przypadku niedużych transakcji, ponieważ daje większą elastyczność i możliwość wycofania się. W przypadku dużych transakcji lepiej wpłacać zadatek, który stanowi zdecydowanie lepsze zabezpieczenie. Dotyczy to m.in. rynku nieruchomości, dzieł sztuki i wybranych towarów luksusowych.
Na co dzień wiele osób myli zaliczkę i zadatek, a terminy te używane są zamiennie. To spory błąd, który może powodować przykre konsekwencje. Wszystko dlatego, że w jednym przypadku pieniądze podlegają zwrotowi, a w drugim przepadają. Z tego artykułu dowiesz się, czym różnią się zaliczka i zadatek, kiedy się je stosuje i dlaczego ich rozróżnianie jest takie ważne z perspektywy każdego człowieka.
Kiedy wpłaca się zaliczkę lub zadatek
Co do zasady narzędzia takie jak zaliczka i zadatek wykorzystywane są w tym samym celu. Stanowią zapłatę pieniężną, która jest przeznaczona na poczet przyszłych zobowiązań. W ten sposób kupujący zapewnia sprzedającego o tym, że chce sfinalizować transakcję. Zaliczki i zadatki wpłacane są m.in. na poczet wykonania usługi. Gdy ta zostanie zrealizowana, to następuje pełne rozliczenie. Tego typu opłaty stosuje się również w przypadku umów rezerwacyjnych wtedy, gdy na wyprodukowanie danego dobra potrzeba jeszcze czasu. Ponadto zadatek stosowany jest w przypadku zakupu nieruchomości, gdy kupujący gwarantuje sobie prawo do jej pierwokupu oraz daje sobie czas na zorganizowanie finansowania (np. wzięcie kredytu hipotecznego). To tylko kilka przykładów tego, gdzie wykorzystywane są zaliczki i zadatki.
Zaliczka – podstawowa definicja
W dużym skrócie jest to opłata, którą wnosi się na poczet przyszłych zobowiązań. Podstawą do zapłaty zaliczki jest obustronnie podpisana umowa. Jednocześnie zaliczka nie stanowi pełnego zabezpieczenia transakcji. Wszystko dlatego, że podlega zwrotowi w momencie, gdy jedna ze stron odstąpi od transakcji. Jeżeli jednak ta zostanie sfinalizowana, to obowiązkiem kupującego jest dopłacenie pozostałej kwoty w ramach pełnego rozliczenia. Zaliczka może być ustalana na dowolnym poziomie.
Zadatek – podstawowa definicja
Choć teoretycznie zadatek działa podobnie, to jednak tak nie jest. Ta forma zapłaty opisana jest w art. 394 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z jego zapisami zadatek stanowi zapłatę bezzwrotną. Jeżeli kupujący ze swojej winy odstąpi od transakcji, to wówczas zadatek przepada. Jeżeli natomiast to sprzedawca nie wywiąże się z umowy, to zgodnie z prawem zobowiązany jest do zwrotu zadatku oraz rekompensaty na rzecz kupującego w kwocie równej zadatkowi. Podobnie jak w przypadku zaliczki, jeżeli transakcja zostanie sfinalizowana, to zadatek stanowi część pełnej kwoty do uiszczenia. Zadatek może wynosić maksymalnie 20% wartości całej transakcji i stosuje się go przede wszystkim przy dobrach o wyższej wartości (np.: nieruchomości, dzieła sztuki).
Różnice pomiędzy zaliczką a zadatkiem
Wcześniej wspomniane definicje wskazują na podstawowe różnice pomiędzy zaliczką i zadatkiem. O ile ta pierwsza może być ustalana w dowolnej wysokości, o tyle zadatek ma maksymalną wartość procentową i regulowany jest przepisami Kodeksu cywilnego. To nie jedyna różnica. Wiele osób nie do końca rozumie, co podlega zwrotowi. Odpowiedź brzmi: zaliczka. Ta zwracana jest bez względu na to, która ze stron i z jakich powodów rezygnuje z finalizacji transakcji.
Jeżeli usługa nie zostanie zrealizowana z winy kupującego/klienta, to wpłacony przy rezerwacji zadatek przepada. Jeżeli usługa nie zostanie zrealizowana z winy usługodawcy, to ten zobowiązany jest do oddania zadatku oraz do dodatkowej rekompensaty w jego wysokości. W praktyce oznacza to, że przy zadatku na poziomie 10 000 złotych usługodawca musi oddać 20 000 złotych (zadatek + rekompensata). Jeżeli jednak do transakcji nie dojdzie z przyczyn niezależnych od żadnej ze stron, to zadatek zostaje zwrócony w pełnej wysokości.
Konsekwencje podatkowe
Wiesz już, czym są oraz czym różnią się zaliczka i zadatek. Warto więc zastanowić się nad tym, jakie konsekwencje podatkowe powodują. Jeżeli zaliczka lub zadatek zostaną wpłacone, to w tym momencie nie stanowią jeszcze przychodu. W związku z tym nie powodują żadnych konsekwencji podatkowych w postaci podatku dochodowego. Te pojawiają się dopiero wtedy, gdy umowa zostanie sfinalizowana. Wówczas zadatek lub zaliczka księgowane są w fakturze końcowej jako przychód i usługodawca musi odprowadzić od nich podatek dochodowy.
Jak wygląda to w przypadku podatku od towarów i usług VAT? Tu sytuacja jest nieco bardziej skomplikowana. Wszystko dlatego, że zaliczka lub zadatek wpłacane przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi stanowią przychód przedsiębiorstwa. Oznacza to, że obowiązek podatkowy występuje już w momencie otrzymania pieniędzy. W praktyce oznacza to, że należy rozliczyć podatek VAT z faktury dokumentującej przyjęcie zaliczki lub zadatku. Następnie w fakturze końcowej kwotę koryguje się o fakturę zaliczkową i podaje jej numer.
W sytuacji, gdy zaliczka lub zadatek nie zostaną zwrócone i umowa nie dojdzie do skutku. Wówczas wpłaty te można przeksięgować na poczet odszkodowania od klienta. W takiej sytuacji osiągnięty w ten sposób przychód nie podlega opodatkowaniu VAT, co wymaga kolejnych korekt księgowych. Dobry specjalista z pewnością sobie z tym poradzi.
Zaliczka i zadatek – co jest lepsze
Tak naprawdę nie ma jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie. Obie formy mają swoje plusy i minuty. Wpłacając zaliczkę, kupujący gwarantuje sobie prawo do jej zwrotu, jednak z drugiej strony ma mniejszą gwarancję tego, że umowa dojdzie do skutku. Pod tym względem zadatek wydaje się być bardziej wiążący, ponieważ sprzedawca nie chce stracić pieniędzy w chwili wycofania się. W związku z tym od umowy poświadczonej wpłatą zadatku zdecydowanie trudniej odstąpić i lepiej chroni ona interesy obu stron. Z punktu widzenia sprzedawcy zdecydowanie lepszy jest zadatek. Jeżeli chodzi o kupującego, to zależy to od jego sytuacji i typu transakcji.
Przyjmuje się, że zaliczka jest lepszym wyborem w przypadku niedużych transakcji, ponieważ daje większą elastyczność i możliwość wycofania się. W przypadku dużych transakcji lepiej wpłacać zadatek, który stanowi zdecydowanie lepsze zabezpieczenie. Dotyczy to m.in. rynku nieruchomości, dzieł sztuki i wybranych towarów luksusowych.